- prev
- next
Në 16 mars 2021, Chicago, Illinois – arkitektët francezë Anne Lacaton dhe Jean-Philippe Vassal u zgjodhën fitues të Çmimit të Arkitekturës Pritzker 2021, njoftoi Tom Pritzker, Kryetar i Fondacionit Hyatt, i cili sponsorizon çmimin që njihet ndërkombëtarisht si nderi më i lartë i arkitekturës.
Ja çfarë thotë Citimi i Jurisë 2021 për Laureatët e 49-të dhe 50-të të Çmimit të Arkitekturës Pritzker.
Puna e Anne Lacaton dhe Jean-Philippe Vassal pasqyron frymën demokratike të arkitekturës. Përmes ideve të tyre, qasjes ndaj profesionit dhe ndërtesave të suksesshme, ata kanë provuar se angazhimi për një arkitekturë restauruese që është njëkohësisht e përgjegjshme nga ana teknologjike, inovative dhe ekologjike mund të ndiqet pa nostalgji. Kjo është mantra e dyshes Anne Lacaton dhe Jean-Philippe Vassal që kur themeluan firmën e tyre me bazë në Paris në 1987. Ata, jo vetëm që kanë përcaktuar një qasje arkitektonike që rinovon trashëgiminë e modernizmit, por gjithashtu kanë propozuar një përkufizim të përshtatur sipas profesionit të arkitekturës. Shpresat dhe ëndrrat moderniste për të përmirësuar jetën e shumë njerëzve ringjallen përmes punës së tyre që i përgjigjet emergjencave klimatike dhe ekologjike të kohës sonë, si dhe urgjencave sociale, veçanërisht në fushën e strehimit urban. Ata e arrijnë këtë përmes një sensi të fuqishëm të hapësirës dhe materialeve që krijojnë arkitekturë po aq të fortë në forma sa në bindjet e saj dhe po aq transparente në estetikë sa në etikën e saj. Në mënyrë të bukur dhe pragmatike në të njëjtën kohë, ata refuzojnë çdo kundërshtim midis cilësisë arkitektonike, përgjegjësisë mjedisore dhe kërkimit të një shoqërie etike.
Studioja ka rinovuar dy herë muzeun Palais de Tokyo në Paris
Për më shumë se 30 vjet, qasja e tyre kritike ndaj arkitekturës ka mishëruar bujarinë e hapësirës, ideve, përdorimit dhe ekonomisë së mjeteve, materialeve, dhe gjithashtu të stukturës dhe formës. Kjo qasje ka rezultuar në projekte inovative për ndërtesa banimi, kulturore, arsimore dhe tregtare. Që nga projektet e tyre të hershme, duke përfshirë Latapie House, shtëpinë private në Bordeaux dhe punimet qytetare të tilla si propozimi për Qendrën e Shkencave Njerëzore në Saint-Denis ose Shkollën e Arkitekturës në Nantes, ata kanë treguar ndjeshmëri dhe ngrohtësi të përvojës së përdoruesve ndaj ndërtesave të tyre. Arkitektët janë shprehur se ndërtesat janë të bukura kur njerëzit ndihen mirë në to, kur drita brenda është e bukur dhe ajri është i këndshëm dhe kur ka një rrjedhje të lehtë midis pjesës së brendshme dhe të jashtme.
Lacaton & Vassal shtuan një kopsht të madh dimëror në Latapie House
École Nationale Supérieure d’Architecture de Nantes, imazhi nga Philippe Ruault
Nocioni i përkatësisë dhe të qenit i përgjegjshëm për një komunitet më të gjerë përfshin jo vetëm njerëzit e tjerë, por planetin në përgjithësi. Që në fillimet e tyre, Anne Lacaton dhe Jean-Philippe Vassal vazhdimisht kanë zgjeruar nocionin e qëndrueshmërisë për tu kuptuar si një ekuilibër real midis shtyllave të saj ekonomike, mjedisore dhe sociale. Puna e tyre e tregon këtë përmes një larmie projektesh që adresojnë në mënyrë aktive përgjegjësinë në këto tre dimensione.
Studioja e fillon çdo projekt me një proces zbulimi i cili përfshin vëzhgimin intensiv dhe gjetjen e vlerave në atë që tashmë ekziston. Në rastin e punës së vitit 1996, Léon Aucoc Plaza, qasja e tyre ishte thjesht të ndërmerrnin punën minimale të zëvendësimit të zhavorrit, trajtimit të pemëve me lime dhe modifikimit të trafikut, të gjitha për t'i dhënë potencial të ripërtërirë asaj që tashmë ekzistonte.
Në projektet e tyre të strehimit për transformimin e bllokut të Parisit, Tour Bois le Prêtre, dhe tre blloqeve në lagjen Grand Parc në Bordeaux (të dy të realizuar me Frédéric Druot), në vend të prishjes dhe rindërtimit, ata me kujdes shtuan hapësirë në ndërtesat ekzistuese në formë e zgjatimeve bujare, kopshteve dhe ballkoneve dimërore që lejojnë lirinë e përdorimit dhe për këtë arsye mbështesin jetën reale të banorëve. Ekziston një përulësi në qasjen që respekton qëllimet e projektuesve origjinalë dhe aspiratat e banorëve aktualë.
Transformimi i 100 Units, Tour Bois le Prêtre, Banesa Sociale (me Frédéric Druot), imazhi nga Philippe Ruault
Studioja fitoi çmimin Mies van der Rohe për banesën sociale në Grand Parc Bordeaux
Për qendrën kulturore, FRAC Nord-Pas de Calais në Dunkirk, ata zgjodhën të mbanin sallën origjinale dhe t'i bashkëngjitnin një të dytë me dimensione të ngjashme me ndërtesën ekzistuese. Ajo që mungon është nostalgjia për të kaluarën. Përkundrazi, ata kërkojnë transparencë, çiltërsi dhe shkëlqim me respekt për të trashëguarit dhe kërkimin për të vepruar me përgjegjësi në të tashmen. Sot, një ndërtesë që më parë kalonte pa u vënë re bëhet një element portreti në një peizazh të ri kulturor dhe natyror.
FRAC Nord-Pas de Calais, imazhi nga Philippe Ruault
Përmes besimit të tyre se arkitektura është më shumë sesa thjesht ndërtesa, përmes çështjeve që ata adresojnë dhe propozimeve që ata realizojnë, përmes krijimit të një rruge të përgjegjshme dhe ndonjëherë të vetmuar duke ilustruar se arkitektura më e mirë mund të jetë e përulur dhe është gjithmonë e menduar, e respektueshme dhe e përgjegjshme, ata kanë treguar se arkitektura mund të ketë një ndikim të madh në komunitetet tona dhe të kontribuojë në ndërgjegjësimin se nuk jemi vetëm. Për punët e tyre të realizuara dhe ato të së ardhmes, Anne Lacaton dhe Jean-Philippe Vassal janë shpallur Laureatët e Çmimit Pritzker 2021.
129 Units, Banesa sociale dhe studentore Ourcq-Juarès, imazhi nga Philippe Ruault
Source: pritzkerprize.com