Muzeu i Trashëgimisë dhe Biodiversitetit Natyror

Nga njëra anë, kemi sfondin historik të Lagunës së Vainit, që e bën atë faktorin më të rëndësishëm nga pikëpamja e origjinalitetit të tregimit të historisë dhe nga ana tjetër, biodiversitetin e natyrës, që e bën atë një nga zonat e para të mbrojtura në Shqipëri. E gjithë kjo histori në një biodiversitet të tillë krijon vetë muzeun, por së pari akademinë kërkimore për mbrojtjen e këtij biodiversiteti natyror dhe historik.

Nga ana tjetër, ne kemi muzeun si një instrument protagonist që ndikon në mënyrën se si do të tregohet historia. Historia e shkruar dhe e treguar pas periudhës italiane është gjithashtu një paradoks i funksionalitetit të mbrojtjes së saj. Përballja historike lejon një qasje më intensive dhe të drejtpërdrejtë; ajo e lokalizon historinë në terma konkretë me natyrën dhe biodiversitetin e saj.

Arkitektura dhe ndërtesa e re nuk synojnë të shërbejnë si objekt vëmendjeje, por të bëhen njësh me natyrën dhe historinë ekzistuese arkitekturore për mbrojtjen e asaj që ekziston aktualisht. Natyrisht, koncepti niset nga disa nocione të arkitekturës biofile, të përvojës që merr forma të ndryshme arkitekturore në përcjelljen e ndjenjës së të parit, në krijimin e hapësirave funksionale që ndikojnë në karakterin e saj në zhvillimin arkitektonik dhe urban të mjedisit të ndërtuar. Çdo element arkitektonik i krijuar në hapësira të ndryshme krijon një dimension tjetër dhe përshtatje me mjedisin përreth.

Koncepti i Akademisë së Kërkimit Shkencorë Vain filloi me një kërkim mbi zogjtë karakteristikë të lagunës, fazanët. Fazanët karakterizohen nga një strukturë trupore fluturuese e ndryshme nga zogjtë e egër, për shkak të kohës së fluturimit në ajër. Fazanët nuk fluturojnë, ata ngrihen në ajër dhe ngadalësisht ulen në tokë, gjë që i bën ata shumë të lidhur me tokën. Vetë fluturimi i fazanit krijon ato forma të lëvizjes së krahëve që përqafojnë tokën. Format e lëvizjes krijojnë në mjedisin e ndërtuar arkitekturën biofile të formave natyrore. Puplat e fazanit kanë një karakteristikë dalluese, bishtin, ku dy pendët janë më të gjata se të tjerat.

Këto elementë fizikë bëhen hallka kompozicionale dhe funksionale e projektit, format fluide lidhen me një nga akset e artilerisë që ndahet sipas dy bishtave të fazanit, por në strukturë dhe funksionalitet ato paraqiten ndryshe. Njëri linear, i drejtë si horizontalisht ashtu edhe vertikalisht, që përfaqëson historinë e lagunës, e cila mund të përfaqësohet edhe nga shprehja në muret e vilës qeveritare 'Detyra'. Tjetri përfaqëson natyrën, fluide si horizontalisht ashtu edhe vertikalisht e rrethuar nga biodiversiteti drejt pikës panoramike të lagunës.

E gjithë ndërtesa është e organizuar në dy hapësira kryesore funksionale, muzeu në një drejtim, ku kemi muzeun e pushkëve të gjuetisë, Bioplanetarin,  muzeun e hapur natyror dhe muzeun e këngës së shpendëve. Hapësira tjetër përfshin akademinë kërkimore-shkencore së bashku me laboratorët e ekspeditës së shpendëve. Fasada karakterizohet nga sipërfaqet e gjelbra të çatisë që kthehen në disa vende në fasadë dhe sipërfaqja strukturore e xhamit me sistem hijëzimi me tjegulla të vendosura në të.