BM Cabana

Përshkrim nga 4M Group mbi projektin “Kabina BM”. Një nga miqtë tanë na pyeti për të propozuar një ndërhyrje në pjesën e prapme të shtëpisë së tij.

Kishte një seri konstruksionesh prej betoni që qëndronin akoma në këmbë dhe krenarë, në një plan gjysmë drejtkëndor. Ishte e qartë se dëmtimi i strukturave kishte filluar dhe funksioni që ato synonin të përmbushnin ishte dytësor përkundrejt nevojave të menjëhershme të shtëpisë për t’u zgjeruar në këtë zonë.

Duke qëndruar përpara këtyre shtyllave prej betoni, informacioni që ato përcillnin ishte mjaft i kuptueshëm, po ashtu dhe historia e tyre. Dikush mund ta ndiejë komunikimin, një bisedë të vazhdueshme mes njëri-tjetrit dhe shtëpisë.

A e ndërpresim ne dialogun e tyre dhe e përfundojmë aty? Ata u mblodhën në kopsht, sikur mbronin diçka të shenjtë, secili me historinë e vet për të treguar.

Prishja e këtyre strukturave të papërdorura do të kishte qenë përgjigjja në shumicën e rasteve, por nevojitej kohë për të dëgjuar dhe ndryshuar në qetësi, për të kaluar përtej kaosit të mendimit dhe për të qenë i pranishëm, i rrethuar nga shtylla betoni, për të kuptuar se shpirti i shtëpisë ishte atje.

Pjesa tjetër e shtëpisë dukej si çdo shtëpi tjetër periferike, rezultat i një kulture copy-paste që mbretëroi për shumë vite pas luftës së Kosovës, në ndjekje për një shtëpi të stilit amerikan në një fshat ndërkombëtar. Brendësia ishte e mobiluar mirë, shoku ynë kishte zgjedhur një gamë fantastike gurësh dhe drurësh, arti dhe mobiljesh, por hapësira ndjehej e mbingarkuar, e mbushur me energji që nuk kishte ku të shkonte.

Sot, kolonat vazhdojnë të jenë aty. Të lëna në harresë dhe duke pritur fatin e tyre, mbrojtësit e historive kishin nevojë për mbrojtje.

Duheshin bërë ndërhyrje të vogla, për shembull, muret e trasha prej betoni të shtëpisë ekzistuese ishin blloqe ndarëse që duheshin hequr dhe zëvendësuar me dyer xhami rrëshqitëse në mënyrë që energjia natyrale e jashtme të mirëpritej brenda. Hapësira dhe energjia u ruajtën dhe u përdorën për të rimbushur banorët e saj, dhe cilindo tjetër që ka fatin ta përjetojë këtë hapësirë.

Ndërhyrjet arkitektonike na ndikojnë, qoftë pozitivisht ose negativisht, ato nuk janë kurrë energji neutrale.

Si mund të jemi të sigurt që ndërhyrjet tona japin energji dhe nuk e marrin atë?

Dallimi midis asaj që shohim dhe asaj që ndiejmë shpesh qëndron në kontrast të plotë, kur të dyja bashkohen, historia shpaloset … në këtë rast, kolonat prej betoni qëndrojnë si rrënoja arkitektonike, jo si struktura jofunksionale; ato kanë një histori për të treguar, ata janë mbrojtësit dhe mundësuesit e rrjedhës së energjisë që ishin mbyllur nga shtëpia, të izoluara dhe të injoruara. Përgjigja për atë që po kërkonim kishte qenë atje, menjëherë para syve tanë, duke qëndruar mbi kokat tona në kopsht.

Besimi është çelësi për një partneritet të lumtur. Kjo ndodhi dhe me projektin “Kabina BM” nga 4M Group. Faleminderit mikut tonë dhe familjes së tij për besimin që ata vendosën tek ne gjatë këtij procesi transformues.