VILA XLT

Vila XLT është një shtëpi prej 450 m² në një territor prej 500 m² në Fshatin Linzë, Qarku i Tiranës, Shqipëri. Shtëpia ndodhet pak larg zhvillimeve urbane periferike të qytetit të Tiranës, në fund të malit të Dajtit. Ky projekt është porositur nga Xhorxhi Mita i cili ishte edhe kontraktori i ndërtesës. Inicialet X, L, dhe T rrjedhin përkatësisht nga shkronjat e para të emrit të klientit, Xhorxhi, Linzë, dhe Tirana.

Objektivi i përgjithshëm programatik i shtëpisë ishte shumë i thjeshtë: të krijohej një banesë tërheqëse dhe kreative, jashtë qytetit, por njëkohësisht afër tij. Shtëpia është e rrethuar tërësisht nga pamje të një peizazhi relativisht kodrinor në Veri, Lindje dhe Perëndim dhe malin e Dajtit në Lindje. Qytetin e Tiranës mund ta shohim me pak përpjekje nga dhoma e ndenjes përmes një lugine të ngushtë në perëndim.

Shtëpia ka tre kate: një bodrum të plotë, katin kryesor që përmban hapësirat e jetesës, kuzhinën dhe dy dhoma gjumi, dhe një kat të dytë të pjesshëm me një dhomë gjumi dhe një studio. Në plan shtëpia është mjaft e thjeshtë, me një shesh pak të deformuar që përfiton nga format paksa të parregullta dhe linjat e territorit.

STRUKTURA: Shtëpia e ndan mjedisin në dy mënyra të ndryshme: si pamje dhe topografi. Shtëpia është e mbështjellë me një sistem dritaresh të palosshme dhe një sistem me veshje druri. Këto sisteme mund të veprojnë në mënyrë të pavarur, duke krijuar kështu një seri marrëdhëniesh të ndryshueshme ndërmjet ambjentit të brendshëm dhe të jashtëm. Në këtë mënyrë, shtëpia mund të jetë plotësisht e hapur ose e mbyllur, transparente ose e errët. Kjo veshje e ndryshueshme, ose pragu i shtwpisë, ndodhet midis disa pllakave të lakuara të ndryshueshme. Këto pllaka kornizojnë peizazhin dhe, në të njëjtën kohë, i bëjnë jehonë lakimit të ndryshueshëm të topografisë së vendit.

Ndërsa i afrohemi shtëpisë nga perëndimi, së pari shohim kanalet e gjata të çatisë, e cila futet brenda në interier dhe del përsëri sipër, duke theksuar kështu rampën e shkallëve, e cila lidh rrugën dhe kopshtin e shtëpisë me hapësirat e brendshme. Rampa të çon në brendësi të shtëpisë, duke na ofruar një peizazh dramatik. Më tej, shkallët e brendshme të çojnë në katin e dytë nga i cili mund të përjetojmë një peizazh edhe më të gjerë.

Struktura e shtëpisë është me beton të armuar, ndërsa veshja e jashtme është llaç, tipike për rajonin. Veshjet e brendshme përbëhen nga lloje të ndryshme mermeri, si dhe stuko/llaç. Tarraca ka disa dalje të gjata që ofrojnë hije gjatë verës jashtëzakonisht të nxehtë të Tiranës, dhe lejojnë rrezet e diellit në dimër. Dielli kontrollohet gjithashtu nga ekrani i palosshëm i drurit.

Gjithashtu është vendosur dhe një sistem qarkullimi uji që transporton ujin nga kopshti në çati, dhe pastaj kthehet në një shatërvan para dhomës së ndenjes. Shatërvani ofron një përvojë dëgjimore dhe vizive. Gjithashtu lagështon dhe freskon ajrin e nxehtë të verës.