ALBANIAN WOMEN ARCHITECTS

2019-03-07 Nesila Hajdini No Comments BLOG 8march, albanian architects, architecture, arkitektet shqiptare, designers, women in architecture

When it comes to March 8, especially in the world of architecture, the whole world remembers the first architects who challenged the stereotypes in terms of the architect’s profession.
Everyone knows Zaha Hadid, the first the female architect to win the prestigious Pritzker’s award in 2004, thanks to his unique style eventhough she used to be labeled as “paper architect”, as her designs were thinked to be unbuildable.

But do you know the first Albanian architects who have been the foundation of our architecture?
What are the names that have conceived and designed important buildings such as the National Museum, the Kruja Museum, the Party School, the Palace of Culture Vlora, the Rinas Airport, the Korca Center and many more ?

Kur bëhet fjalë për 8 Marsin, sidomos në botën e arkitekturës, gjithë bota rikujton arkitektët e para që duhej të sfidonin steriotipet persa i përket profesionit të arkitektit.
Të gjithë e njohin Zaha Hadid, para arkitektit të femrës, i cili është fitues i çmimit prestigjoz Pritzker në vitin 2004, falë stilik unik për të cilin shpesh herë e kanë etiketuar si “arkitektja në letër “, sepse mendonin që projektet e saj ishin të parealizueshme.

Por sa i njihni arkitektët e para shqipetare të cilat kanë qenë baza e krijimit të arkitekturës tonë?
Cilat janë emrat që kanë konceptuar dhe projektuar ndërtesa me rëndësi si Muzeu Kombëtar, Muzeu i Krujës, Shkolla e Partisë, Pallati i Kulturës Vlorë, Aeroportin e Rinasit, Qëndra e Korçës etj?

On this 8th of March, we wish to celebrate by mentioning the works of the first Albanian architects with the desire to enrich this list with projects and architects of our time.
All the information is based on the book “Designing to live” , as the only publication dedicated to women in architecture.
The publication was carried out with a special contribution of Architect Vera Bushati supported by the Central Technical Archive of Construction and the Ministry of Urban Development.

Në këtë 8 Mars, dëshirojmë të festojmë duke përmenduar punët e arkitekteve të para shqiptare me dëshirën që kjo listë të pasurohet gjithmonë e më shumë me projekte nga arkitektet e ditëve tona.
Falë botimin të katalogut “ Të projektosh për të jetuar “ arritëm të kemi këtë përmbledhje të disa nga arkitektet dhe punëve të tyre.
Botimi është realizuar me një kontribut të veçantë të Arkitektes Vera Bushati mbështetutur nga Arkivi Qëndror Teknik të Ndërtimit dhe Ministrisë së Zhvillmit Urban.

Valentina Pistoli

Valentina Pistoli was born in Korça in 1928. She was educated in architecture in Sofia University, Bulgaria were she graduated in 1952. Valentina is the first woman architect in Albania.

During her career as architect she has designed several residential complexes, hotels, theatres, hospitals ect., reaching the pinnacle of success with the design of Hotel Tirana.

Valentina Pistoli lindi në Korçë në vitin 1928. Ajo studioi arkitekturë në Universietit e Sofies, Bullgari dhe u diplomua në vitin 1952, duke qënë kështu arkitetkja e parë Shqipëtare. Ka patur një karrierrë të pasur, duke realizuar një sërë veprash nga godinat rezidenciale, spitalet, hotelet, shkolla nëpër të gjithe territorin e Shqipërisë, duke arritur kulmin e saj me projektimin e Hotel Tirana, ose ndryshe 15-kateshi i realizuar gjatë viteve 1960, e cila ka qënë ndërtesa më e lartë në Shqipëri për shumë vite me radhe.

Afërdita Gjini (Veleshnja)

Paper Fabric,Lezhë, 1972

Fabrika e letrës, Lezhë, 1972

Aida Daja

Cultural Center, Pezë, 1981

Vatër Kulture, Pezë 1981

Anila Hoxha

Co-design of Residential complex,Lushnje 1990

B/autore Kompleks banimi, Lushnje 1990

Donika Pistoli (Tartale)

Birth house,Shkodër 1978

Shtëpi lindje, Shkodër 1978

Elida Diamanti

Polyclinic nr.10, 1987

Poliklinika nr.10, 1987

Elisabeta Broka

Residential building in .”Paso Vasha” street, 1979

Godinë banimi në rr.”Paso Vasha”, 1979

Engjëllushe Demi

Lezha Regulatory Plan, project idea, 1973

Plani rregullues Lezhë, projekt ide, 1973

Eremira Kroi

Stof fabric 1981

Fabrika e stofrave të holla, 1981

Keti Qano

Berat city entrance, third variation 1962

Hyrja nga Tirana në Berat, 1962

Lelja Begeja

PT Gjirokastër, co-designer 1979

PT Gjirokastër, b/autor, 1979

Leonora Zaloshnja

Korça city centre study 1977

Studim i Qëndrës së Korçës 1977

Mimoza Kroi & Afërdita Polovani

Vlora culture centre, 1978

Pallati i Kulturës Vlorë, 1978

Nina Shehu (Mitrojorgji)

National museum, 1978 co-autor

Muzeu kombëtar, 1978 b.autore

Martyrs’ Cemetery, Pezë 1977 Varrezat e dëshmorëve,Pezë 1977

Nina Theodhosi

The party school, Tiranë 1969

Shkolla e partisë, Tiranë , 1969

Pranvera Hoxha

Skanderbeg Museum, Krujë, 1982 (co-autor)

Muzeu i Skëndërbeut, Krujë,1982 b.a

Enver Hoxha Museum,Tiranë 1985 (coautor)

Muzeu Enver Hoxha, Tiranë 1985 b.autore

Shpresa Kotmilo

Prefabricated quarter disposition, Tiranë, 1977

Sistemim nga lagje me parafabrikat, Tiranë, 1977

Tamara Gjoka Eftimi

Prof. Tamara Gjoka Eftimi graduated in the department of city planning and architecture, in the Faculty of Civil Engineering, in Polytechnic University of Tirana, in 1969. She worked as a University Professor, lecturing mainly “Architectural Design” and “Environmental Physics” courses in the department of city planning and architecture, in Tirana University and then Polytechnic University of Tirana. Prof. Tamara Eftimi had extensive academic as well as professional (planning and architectural design) experience. She was awarded several qualification certificates in France, and had broad inter-institutional and international experience, in the design and planning.

Prof. Tamara Gjoka Eftimi ka mbaruar studimet në arkitekturë planifikim urban pranë fakultetit të Inxhinierisë, në Universitetin Politeknik të Tiranës në vitin 1969.

Ajo punoi si profesore pranë po të njëjtin universitet në lëndën e Dizajni Arkitektonik dhe Fizike Mjedisore , në në departamentin e planifikimit urban dhe arkitekturës, në universitetin e Tiranës dhe më pas në Universitetin Politeknik të Tiranës.

Prof. Tamara Eftimi pati një përvojë të gjerë si në fushën akademike ashtu dhe atë profesionale. Ajo është nderuar me disa çertifikata kualifikimi në Francë dhe ka përvojë si në projektim ndër-institucional dhe ndërkombëtar, në planifikim dhe dizajn.

Kinostudio “Shqipëria e re”, Voice Recording Studio, 1976

Kinostudio “Shqipëria e re”, Studio e regjistrimit të zërit, 1976

Vera Kavaja

“11 Janari”, shchool Tiranë, 1989

Shkolla “11 Janari”, Tiranë, 1989

Xhilda Mosko

Hotel for pensioners, Tirana, 1986

Hotel për pensionistë, Tiranë, 1986

Vera Bushati

She graduated in 1969 with a Master of Science degree from the Polytechnic University of Tirana. She pursued her PhD. several years later on the topic of “Architecture of Houses in Illyria”. She has been one of the most prominent academic contributors in the field of Architecture in Albania. Bushati has published a lot of relevant studies and books and has also been involved in several design and construction projects in Albania and abroad.

This article was based on the book ” Të Projektosh për të Jetuar ” focused on female architect during 1945- 1990 published with the initiative of Arch. Vera Bushati.

Ajo u diplomua në vitin 1969 me diplomë nga Universiteti Politeknik i Tiranës. Ajo ndoqi doktoraturën e saj. disa vite më vonë me temën “Arkitektura e shtëpive në Iliri”.

Ka qenë një nga kontribueset më të shquara akademikë në fushën e Arkitekturës në Shqipëri. Bushati ka botuar shumë studime dhe libra relevantë dhe ka qenë gjithashtu i përfshirë në disa projekte të projektimit dhe ndërtimit në Shqipëri dhe jashtë saj.

Ky artikull u bazua në librin “Projektosh për Jetuar” të fokusuar në arkitektet femra që kanë punuar gjatë viteve 1945- 1990, të botuar me iniciativë e Arch. Vera Bushati.